Yıllık kadro maliyeti 43 milyon Euro'ya yükselen Trabzonspor, UEFA Mali Fair-Play'i umursamıyor mu?

Trabzonspor, Halilhodzic'in Teknik Direktör olmasından sonra kadrosunda radikal bir değişiklik yaşıyor. Haziran başından bu yana transferlerle ilgili KAP'a yaklaşık 50 tane açıklama yapıldı. Hem gidenler, hem de gelenler açısından eşine rastlanmadık bir durum yaşanıyor. 

Yapılan transferlerin kaynağı bir tarafa, bundan sonra getireceği sportif sonuçlar merakla bekleniyor, ancak bu işin bir de mali boyutu var, bugün ona göz atalım dedik. 

Hatırlanacağı üzere, Trabzonspor 16 Mayıs 2014'de KAP'a yaptığı açıklamada UEFA'nın mali fair play kriterleri konusunda kulübü uyardığını ve 200 bin Euro ceza verdiğini açıklamıştı. Ancak, UEFA, cezadan daha önemli olarak, kulübün gelir giderleri arasındaki farkı, 2014 yılı sonuna kadar, 5 milyon Euro yasal sınıra çekme zorunluluğu getirmişti. 

Açıklama şöyleydi:  Trabzonspor: UEFA Mali Fair-Play Kriterleri Konusunda Açıklama - KAP (16.05.2014)

• Kulübümüz, UEFA Mali Fair Play şartlarına uygunluk nedeniyle, UEFA Kulüp Mali Kontrol Komitesi tarafından olağan inceleme sürecinden geçmiştir. Bu inceleme neticesinde, UEFA Kulüp Mali Kontrol Komitesi ile kulübümüz arasında bir sözleşme imzalanmıştır. 
• Bu sözleşme kapsamında, ek süre alınarak 31.12.2014 tarihine kadar, kulübümüzün gelir-gider dengeleri arasındaki farkı, 5 milyon Euro yasal sınırına çekmek zorunluluğu doğmuştur. Aynı sözleşme kapsamında UEFA gelirlerimizden 200.000.-Euro mahsup edilmesi karara bağlanmıştır.
• Bu süre içinde gerekli finansal hamleler hayata geçirilecektir. 
• Süreç, 2014-2015 UEFA Avrupa Ligi müsabakalarına katılım konusunda herhangi bir risk teşkil etmemektedir.

Yeni transferler yıllık kadro maliyetini %37 artırdı 

Son günlerde, özellikle Halilhodzic'in takıma ilk geldiği günlerde yaptığı açıklamaların ardından, bir transfer harekatına başladığını, Olcan Adın ve diğer futbolculardan kazanılan paraların çok ötesinde para harcadığını görüyoruz. Aslında ilk bakışta bonservise harcanan paraların gelir gider dengesi üzerinde sınırlı bir etkisi olduğu bilinse bile (bonservis bedeli/bonservis süresi yıla gider olarak etki etmekte), yapılan transferlerin 2014-15 sezonu içerisinde en azından giderleri ne kadar artıracağını kabaca da olsa hesaplamakta fayda var diye düşünüyoruz. Bugüne kadar yapılan açıklamalarda, Trabzonspor'un gelirlerinde önemli bir artış olmadığı dikkate alınırsa, giderlerdeki artışı, geçtiğimiz yıl gelir gider farkına ekleyerek UEFA'nın baz alacağı başabaş noktasını ne kadar aşacağını kabaca hesaplamak mümkün olabilir.

Trabzonspor'un yaptığı harcamalar basında yer alıyor, bir iki haberi biz de hem blog'da, hem twitter'da kullandık, ancak bunları titiz biçimde ayırmak gerekiyor. Şöyle ki:

• Bu yıl ödenen bonservis bedelleri sözleşme sürelerine bölünerek yıllık gider olarak ayrılacak, örneğin en pahalı bonservise sahip Waris Majeed'in 6 milyon € tutarındaki bonservisinin bu yıla gider etkisi (4 yıllık sözleşmeye bölerek) 1.5 mn Euro iken, Cardozo'nun 5 mn Euro bonservisi (3 yıllık sözleşmeye bölerek) 1.67 mn Euro düzeyinde. 
• Fesih bedelleri sıfır olan futbolcuların da bir maliyeti var, çünkü bilanço aktifinde bir değer olarak gözüküyor ve kalan süre x yıllık maliyet gider olarak yazılıyor, buna örnek ise Zokora'nın feshi. Bu fesih'te futbolcuya para ödenmemiş olmasına rağmen 4 yıllık sürenin bir yılı halen sürdüğü için (5 mn Euro/4 yıl) 1.25 mn Euro bir zarar ortaya çıkıyor, bu zarar nakit çıkışı gerektirmese de gelir tablosuna olumuz etki yapıyor.
• Bunun dışında yeni ve eski futbolcuların bu yıl sözleşme bedellerine göre sabit ödemeleri ve 25 maç oynadıkları hesabıyla değişken ücretleri üzerine ekleniyor. 
• Gelirler konusunda da bir detay var, Örneğin Henrique 4.4 mn Euro'ya satılmışsa, eski bonservisinden kalan süresine göre bir bilanço değerinin düşülerek gelir kaydedilmesi gerekiyor, kiralanan futbolcularda da aynı hesabın yapılması gerekiyor, ancak bu detay hesaplama satılan ve kiralanan futbolcular için -zaman kısıtlaması nedeniyle- yapılmadı, normal şartlarda net geliri düşürücü bir etkisi var, ama rakamın 1-2 mn Euro'yu geçmesini beklemiyoruz. 
• Bu arada yıllık gelir hesabı yaparken şuna da dikkat etmek lazım, yeni bonservislerden gelen yıllık gider etkisi 10.4 milyon Euro iken, toplam bonservis bedeli olan 29.4 milyon Euro ise ya nakit çıkışı, ya da borç artışı olarak bilançoya etkiyecek, 19 mn Euro'luk fark gelir/gider tablosunda bu yıl gözükmese de. 

Ortaya çıkan sonuç şöyle: 

YENİ TRANSFERLERİN MALİYETİ

FESİH MALİYETİ

ESKİ KADRO MALİYETİ

                  Kaynak: @Kutadgu11 hesabı

SATIŞ VE KİRALAMA GELİRLERİ

                                     *: Sözleşme süresi bonservis itfa payları hesaplama kolaylığı için 

                                         ihmal edilmiştir

2014-15 DÖNEMİ GELİR VE GİDERLERİ

Sonuç olarak:

• Bu yıl 12.4 mn Euro gelir elde edilmesine rağmen yıllık gider kalemi 42.8 mn Euro'ya ulaşmıştır.
• Net gelir - gider farkı 30.4 mn Euro eksidedir
• Aşağıdaki tablo Trabzonspor A.Ş. tarafından 31 Temmuz'da açıklanan mali tablo dipnotlarından alıntı. Geçen yıl futbolcu ve teknik kadro ücretleri olarak 89 milyon TL harcamış Trabzonspor, bu yıl rakam 42.8 mn Euro, ya da (2.85 kur ile) 122 milyon TL, artış oranı %37.
• Yine aynı dipnotlarda 2014-15 için, UEFA'ya verilen söz (mali fair play kriterleri) doğrultusunda  bu rakamın 80 milyon TL'ye düşmesi öngörülmüş. Ancak 122 mn TL, bu rakamın %52 üzerinde. 
• Dipnotlarda bu yıl için öngörülen transfer geliri 37.1 mn TL, gerçekleşen rakam ise (yukarıdaki tablo 35.4 mn TL), bu rakam tahmine çok yakın. 
• Özetle, 2014-15 sezonunda gelir gider dengesinde 31 Temmuz'da belirtilen rakamlara göre 42 milyon TL bir açık oluşmakta, bu rakam yaklaşık 15 milyon Euro. Eğer bu rakama denk gelebilecek bir gelir artışı yaşanmazsa, UEFA FFP açısından Trabzonspor'u zor bir dönem bekliyor denebilir. Bu yıl Avrupa kupalarına katılımı etkilemese de, önümüzdeki yıl için oldukça kritik. 
• Bu açığın nasıl kapatılacağına gelirse, UEFA'nın tanımlarına göre Yayın gelirleri, Avrupa Kupası ve stat gelirlerinde ekstra bir artış beklenmediğine göre, geriye bir tek reklam ve sponsorluk gelirleri kalıyor. Önümüzdeki dönemde bu finansmanın nasıl sağlanacağını ve başabaş'a nasıl erişileceğini gözlemleyeceğiz.